مقاومت (Resistor)

یکی از قطعات معروف و پر کاربرد در الکترونیک، مقاومت است. این قطعه بسیار پرکاربرد بوده و تقریبا در تمام وسایل الکترونیکی اشکالی از آن یافت می شود.وظیفه مقاومت در مدار، ایجاد “مقاومت الکتریکی” در شاخه یا حلقه ای از مدار است. واحد اندازه گیری مقاومت الکتریکی در سیستم SI ، “اهم” (OHM) است، بنابراین برای نشان دادن مقدار یک مقاومت، از واحد اهم استفاده می شود و برای مقادیر بزرگتر از کیلو اهم مگا اهم و … استفاده می شود.

مقاومت ها در شکل ها و بخصوص اندازه های گوناگونی یافت می شوند. در مدار های بزرگ تر، نمونه های آزمایشی مدار ها یا پروژه ها از مقاومت های بزرگ در حد یک چهارم وات یا یک هشتم وات استفاده می شود. این مقاومت ها همان پکیج معروف چند رنگ را دارند که مقدار آنها را میتوان با استفاده از نوار های رنگی رو آن متوجه شد.

همانطور که گفتیم، مقاومت ها در اندازه ها و شکل های مختلفی ساخته شده اند که بسته به نیاز از آنها استفاده می شود. در شکل زیر میتوانید چند سایز مقاومت با حلقه های رنگی و همچنین مقاومت گچی را مشاهده نمایید

محاسبه مقدار مقاومت الکتریکی برای مقاومت های دارای حلقه رنگی:

در مقاومت های معمول که دارای 4 حلقه رنگی هستند، سه رنگ ابتدایی که نزدیک به هم و با فاصله یکسان هستند، مقدار مقاومت و رنگ آخری ظریب خطای مقاومت را مشخص می نماید. برای خواندن مقدار مقاومت از روی رنگ ها، نیاز است تا عدد متناظر هر رنگ را بدانید که در تصویر زیر مشخص شده است. برای محاسبه عدد متناظر با رنگ اول را نوشته، سپس عدد متناظر رنگ دوم را سمت راست عدد اول مینویسیم و به تعداد عدد متناظر با رنگ سوم در سمت راست عدد بدست آمده صفر می گذاریم.

مثلا اگر سه رنگ اول مقاومت به ترتیب “قرمز، قرمز، قرمز” باشند، عدد 2200 اهم بدست می آید که معادل 2.2 کیلو اهم است. (2.2Kohm یا 2k2)

یا اگر سه رنگ اول مقاومت به ترتیب “قهوه ای، قرمز، قرمز” باشند، عدد 1200 اهم بدست می آید که معادل 1.2 کیلو اهم است. (1.2Kohm یا 1k2)

یا اگر سه رنگ اول مقاومت به ترتیب “نارنجی، نارنجی، قهوه ای” باشند، عدد 330 اهم بدست می آید. (330ohm)

مقاومت گچی یا آجری:

مقاومت های گچی، معمولا دارای مقدار بسیار کمی مقاومت الکتریکی (در حد چند اهم یا چند صدم اهم) اما دارای توان بسار بالا هستند. از آنجایی که هر چه مقاومت الکتریکی کمتر باشد، جریان گذرنده از قطعه بالاتر خواهد بود، بنابراین در مداراتی نظیر شارژر های باتری های اسیدی و …که نیاز است برای تعدیل جریان بالا از مقاومت های با مقدار اهم پایین استفاده شود، از مقاومت های گچی استفاده می کنیم.

همچنین انواع دیگری از مقاومت های توان بالا موجود است که برای مهار کردن گرمای بالای تولیدی، روی آن به هیت سینک آلومینیومی مجهز شده است. یک نمونه از این مقاومت را در تصویر زیر میبینید. توان این مقاومت 50 وات است.

مقاومت SMD:

در مقابل در مدارهای الکترونیکی امروز نظیر مادربورد ها، گوشی های تلفن همراه و … از مقاومت های بسیار کوچکی استفاده می شود که به مقاومت smd معروف هستند.

SMD مخفف Surface mount device و به معنی قطعات نصب شده روی سطح می باشد.قطعات نصب سطحی ؛ قطعات الکترونیکی هستند که به مدار چاپی به روش فناوری نصب سطحی Surface-mount technology متصل شده اند. اندازی این قطعات همانطور که در تصویر زیر می بینید بسیار کوچک بوده و باعث اشغال فضای بسیار کمتری روی برد الکترونیکی می شود.

مقاومت شانه ای (آرایه ای):

نوع دیگری از مقاومت نیز تحت عنوان مقاومت شانه ای یا آرایه ای وجود دارد که نمونه ای از آن را در تصویر زیر مشاهده می کنید